Trước đó, ngày 26-2, Bloomberg đưa tin Ngân hàng Trung Quốc và Ngân hàng Công thương Trung Quốc đã hạn chế tài chính để mua hàng hóa của Nga. 

Sau khi Nga phát động cuộc tấn công quân sự vào Ukraine ngày 24-2, nước này hứng lệnh trừng phạt từ phương Tây, đồng thời khiến một số ngân hàng bị cấm truy cập hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. Kể từ đó, các tổ chức tài chính thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc được cho là “giữ khoảng cách” với Moscow. 

Bắc Kinh cũng lâm vào thế khó bởi phải duy trì quan hệ với Moscow mà không trực tiếp vi phạm lệnh trừng phạt của phương Tây. Điều này có thể gây nguy hiểm cho Bắc Kinh trong việc tiếp cận các thị trường xuất khẩu chính của phương Tây và hệ thống tài chính quốc tế sử dụng đồng USD. 

Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: AP

Nhà kinh tế trưởng châu Á – Thái Bình Dương tại Ngân hàng Natixis (Hồng Kông-Trung Quốc) Alicia García Herrero dự đoán Trung Quốc sẽ tuân thủ lệnh trừng phạt Nga của Mỹ nhưng vẫn hỗ trợ nền kinh tế Nga thông qua hệ thống tài chính của mình. 

Theo chuyên gia về quy tắc tài chính Cheng-Yun Tsang, Trường ĐH Chengchi (Đài Loan-Trung Quốc), Trung Quốc nắm giữ dự trữ trao đổi ngoại hối lớn nhất toàn cầu và trong số đó, đồng USD chiếm chủ yếu. Bắc Kinh cũng liên kết chặt chẽ với hệ thống SWIFT. Vì vậy, sẽ không phải là ý tưởng hay nếu Trung Quốc tự gây nguy hiểm cho khả năng giao dịch bằng đồng USD của chính họ. 

Dù kêu gọi tất cả các bên liên quan tới cuộc khủng hoảng Ukraine kiềm chế song Trung Quốc chưa lên tiếng về chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga dù tuyên bố tôn trọng chủ quyền các nước và bày tỏ sự phản đối “tất cả biện pháp trừng phạt đơn phương bất hợp pháp”. Tuần trước, Bắc Kinh tuyên bố dỡ bỏ hạn chế nhập khẩu đối với lúa mì Nga. 

Bắc Kinh có liên kết chặt chẽ với hệ thống SWIFT. Ảnh: Reuters

Với sự hỗ trợ của Trung Quốc, áp lực đối với Nga chắc chắn sẽ giảm, đặc biệt là đối với các mối liên kết tài chính. Nhưng thách thức sẽ đến với Bắc Kinh nếu Washington mở rộng phạm vi và thực thi các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với Moscow. 

AP nhận định để tăng cường sự hỗ trợ Nga, Trung Quốc có thể phủ quyết bất kỳ sự chỉ trích nào của Liên Hiệp Quốc đối với Nga, công nhận chế độ do Nga dựng lên ở Ukraine và không lên án cuộc tấn công quân sự của Nga như các nước lớn khác.

GS Li Fan tại Trường ĐH Nhân dân Trung Quốc (RUC) cho biết Trung Quốc và Nga duy trì mối quan hệ đối tác chiến lược thân thiện, láng giềng. Tuy nhiên, động thái đặt lực lượng răn đe hạt nhân trong trạng thái báo động của Nga có thể khiến Trung Quốc thận trọng hơn.


Phạm Nghĩa